Sở Xây dựng TP.HCM vừa trình đề xuất phát triển mạng lưới đường thủy và bến cảng nhằm đưa thành phố trở thành trung tâm vận tải đường thủy hàng đầu cả nước, nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu và đặt mục tiêu đạt tầm cỡ Đông Nam Á và Châu Á.
Định Hướng Quy Hoạch Mạng Lưới Đường Thủy
Sở Xây dựng cho biết để hiện thực hóa khát vọng này, TP.HCM cần tập trung vào quy hoạch mạng lưới đường thủy theo định hướng một trung tâm – khu vực đô thị trung tâm TP.HCM trước khi sáp nhập, và hai cực – khu vực Bình Dương ở phía Bắc, cùng Hiệp Phước, Cần Giờ, Bà Rịa – Vũng Tàu ở phía Nam.
Các Dự Án Đáng Chú Ý Tại Khu Vực Trung Tâm
Tại khu vực trung tâm, thành phố ưu tiên đầu tư các công trình như cảng hành khách quốc tế Nhà Rồng – Khánh Hội và cảng hành khách khu vực bến Bạch Đằng. Điều này cũng bao gồm khuyến khích sự hình thành của các bến thủy công cộng, cũng như nạo vét và nâng cấp các tuyến sông như Rạch Chiếc, Trau Trảu, Ông Nhiêu, và một số tuyến khác.
Khu Vực Phía Bắc và Nam
Ở khu vực phía Bắc, TP.HCM đặt mục tiêu hoàn thành ít nhất một cảng hàng hóa, một cảng hành khách và một cảng cạn, đồng thời khuyến khích đầu tư các cảng hành khách trên địa bàn Bình Dương cũ. Đối với khu vực phía Nam, Sở Xây dựng đã đề xuất hoàn thành cảng khách quốc tế Vũng Tàu, cùng với một số bến phục vụ container tại khu vực Cần Giờ – Cái Mép – Thị Vải, và nâng cấp các tuyến như Rạch Đỉa – Rạch Rơi, Rạch Tôm, Rạch Dơi – Sông Kinh.
Việc phát triển hệ thống giao thông thủy đồng bộ được kỳ vọng sẽ tạo thuận lợi cho chuỗi cung ứng, giảm tải áp lực lên hệ thống đường bộ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của thành phố và khu vực.
Kế Hoạch Đầu Tư Dài Hạn
Sở Xây dựng TP.HCM đã đề xuất một danh mục dự án trọng điểm trong lĩnh vực đường thủy, kèm theo kế hoạch đầu tư trong hai giai đoạn, từ 2026 đến 2030 và sau 2030. Cụ thể, Bộ Xây dựng sẽ chủ trì nạo vét và nâng cấp ba tuyến luồng hàng hải với tổng mức đầu tư 7.000 tỷ đồng, cũng như chỉnh trị và cải tạo bốn tuyến thủy nội địa quốc gia với kinh phí 7.101 tỷ đồng.
Ngoài ra, 20 tuyến đường thủy địa phương cũng sẽ được chỉnh trị và nâng cấp với tổng mức đầu tư khoảng 45.439 tỷ đồng, dự kiến từ ngân sách. Sở đề xuất đầu tư bảy cảng biển, bao gồm ba cảng hành khách quốc tế và bốn cảng hàng hóa, với tổng vốn khoảng 436.615 tỷ đồng từ nhiều nguồn khác nhau.
Đối với các tuyến thủy nội địa, 18 cảng dự kiến sẽ được phát triển, trong đó có 14 cảng hành khách và bốn cảng hàng hóa, với tổng mức đầu tư là 9.306 tỷ đồng từ ngân sách và các nguồn khác. Cùng với đó, TP.HCM mong muốn thu hút đầu tư cho ít nhất một cảng cạn phục vụ kho ngoại quan tại khu vực Bình Dương cũ.
Giải Quyết Các Hạn Chế Hiện Tại
Các dự án mới này được kỳ vọng sẽ giải quyết các hạn chế hiện hữu trong lĩnh vực đường thủy, bao gồm hạ tầng cảng chưa tương xứng, thiếu sự liên kết đa phương thức và tình trạng ùn tắc giao thông diễn ra thường xuyên.
Hành Lang Vận Tải Thủy Chính
Trong kế hoạch, Sở Xây dựng xác định hai hành lang vận tải thủy chính sẽ được hình thành, gồm hành lang Bắc – Đông Nam và hành lang Đông – Tây nhằm kết nối các vùng kinh tế trọng điểm. Bốn trục động lực sẽ kết nối trung tâm TP.HCM theo các hướng tây bắc, đông bắc, tây nam và đông nam, nhằm tăng cường vận tải hàng hóa từ các khu vực sản xuất, nông sản, cùng với việc phục vụ vận tải hành khách và du lịch, từ đó góp phần giảm ùn tắc giao thông đường bộ.
Tóm lại
TP.HCM đang nỗ lực mạnh mẽ để xây dựng và phát triển mạng lưới đường thủy, với mục tiêu nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu, đồng thời góp phần vào sự phát triển bền vững của thành phố và khu vực.
